Press release
Posted Dec 10, 2024
The UK’s tallest bird, the Common Crane, is going from strength to strength at RSPB Lakenheath Fen in Suffolk, thanks to...
Elusennau natur yn tanlinellu’r angen am £594 miliwn yn flynyddol i gefnogi ffermio sy’n gyfeillgar i fyd natur yng Nghymru
Canfu adroddiad economaidd annibynnol newydd fod angen i Lywodraeth Cymru gynyddu ei fuddsoddiad yn sylweddol ym maes ffermio sy’n gyfeillgar i fyd natur – i £594 miliwn y flwyddyn - er mwyn sicrhau y cyflawnir targedau adfer natur a hinsawdd sy'n gyfreithiol rwymol.
Posted 5 min read
Cymraeg | English
- Mae RSPB Cymru, Ymddiriedolaeth Genedlaethol Cymru ac Ymddiriedolaethau Natur Cymru yn galw ar y Llywodraeth i ymrwymo ar frys i’r buddsoddiad blynyddol hirdymor hwn ym maes ffermio sy’n gyfeillgar i fyd natur a’r hinsawdd, ac fel effaith argyfyngau natur a hinsawdd sy’n gwaethygu, bydd unrhyw oedi i ddiogelu’r sector amaethyddol at y dyfodol yn costio mwy i’w drwsio.
- Dywed yr elusennau fod yn rhaid i gynlluniau fel y Cynllun Ffermio Cynaliadwy helpu ffermwyr i ddod â byd natur yn ôl a mynd i’r afael â newid hinsawdd tra’n cynhyrchu bwyd yn gynaliadwy ac sy’n sail i fusnesau cydnerth.
Mae’r dadansoddiad economaidd newydd, a gyhoeddwyd heddiw, yn dangos bod y gyllideb amaethyddol bresennol yng Nghymru hanner y swm sydd ei angen i gyrraedd targedau adfer natur a hinsawdd drwy ffermio a defnydd tir, ac i roi ffermio Cymru ar sylfaen fwy cynaliadwy.
Canfu’r dadansoddiad annibynnol, a gomisiynwyd gan RSPB Cymru, Ymddiriedolaeth Genedlaethol Cymru ac Ymddiriedolaethau Natur Cymru, fod cynyddu buddsoddiad Cymru i £594 miliwn y flwyddyn yn hanfodol er mwyn ariannu ffermwyr yng Nghymru wrth fynd i’r afael â’r argyfwng natur a hinsawdd, ac i ddarparu dyfodol cynaliadwy ar gyfer cynhyrchu bwyd. Ledled y DU mae angen i'r ffigwr blynyddol gynyddu i £5.9 biliwn.
Mae’r adroddiad “Maint yr Angen” yn adeiladu ar ddadansoddiadau blaenorol, gan roi'r asesiad mwyaf cywir hyd yma o'r buddsoddiad sydd ei angen i alluogi ffermwyr i ddarparu natur ochr yn ochr â chynhyrchu bwyd. Mae’r ffigurau newydd yn cynnwys, am y tro cyntaf, ddadansoddiad manwl o wahanol fathau o ffermydd a chostau amrywiol adfer natur ar draws sectorau gwahanol a ffermydd o feintiau gwahanol.
Daw’r dadansoddiad newydd i’r casgliad y bydd y gyllideb amaethyddol flynyddol gyfredol yng Nghymru o tua £300 miliwn, yn annigonol i fodloni targedau natur a hinsawdd.
Dywedodd Alun Prichard, Cyfarwyddwr RSPB Cymru: “Gyda bron i 90% o Gymru yn cael ei ffermio, mae gan ffermwyr rôl hanfodol wrth adfer natur. O ddarparu amrywiaeth o gynefinoedd bywyd gwyllt, adfer mawndiroedd ac arbed rhywogaethau o dan fygythiad, fel y Gylfinir, ceir uchelgais eang yn y diwydiant i gynhyrchu bwyd a mynd i’r afael â’r argyfwng natur a hinsawdd. Mae’r adroddiad Maint yr Angen yn amlygu’n glir bod angen llawer mwy o gyllid ar Gymru na’r lefelau presennol i gyd-fynd â’r uchelgais hwn.”
Mae cydnabyddiaeth gynyddol o’r buddion ehangach a ddaw yn sgil buddsoddi mewn adfer byd natur, yn anad dim fel sail i’n gallu i gynhyrchu bwyd. Yn ogystal â darparu’r aer rydyn ni’n ei anadlu a’r dŵr rydyn ni’n ei yfed, mae natur yn darparu pridd iach i ni gynhyrchu ein bwyd. Mae adfer natur yn hanfodol i’n diogeledd bwyd yn y dyfodol, gan gynnwys gwneud ffermio’n fwy gwydn i effeithiau achosion o dywydd eithafol, sy’n gwaethygu, fel tywydd poeth, sychder a llifogydd, o ganlyniad i newid hinsawdd. Mae ffermio gyda natur hefyd yn gwneud synnwyr busnes da gan ei fod yn llai dibynnol ar borthiant a gwrtaith sy’n gynyddol gostus.
Yn dilyn cyhoeddi’r adroddiad, mae’r elusennau’n dadlau bod yn rhaid i’r Cynllun Ffermio Cynaliadwy newydd yng Nghymru fod yn uchelgeisiol ac wedi’i ariannu’n briodol i wobrwyo ffermwyr am ddod â byd natur yn ôl a mynd i'r afael â newid hinsawdd tra'n cynhyrchu bwyd yn gynaliadwy.
Dywedodd Rachel Sharp, Cyfarwyddwr Ymddiriedolaethau Natur Cymru: “Mae’r adroddiad Maint yr Angen heddiw yn dangos yn glir faint o arian sydd ei angen ar ffermio yng Nghymru i fuddsoddi yn adferiad byd natur. Mae ffermwyr yn allweddol i adfer byd natur ac mae angen gwneud hyn ar raddfa fawr ac yn gyflym ledled Cymru. Mae hwn yn fuddsoddiad ac nid yn gost. Buddsoddiad i ddyfodol cynaliadwy lle bydd adfer byd natur gan ffermwyr yn helpu i liniaru llifogydd, storio carbon, lleihau llygredd afonydd a chynyddu gwytnwch yn erbyn digwyddiadau hinsawdd eithafol.”
Er mwyn cefnogi’n llawn y broses o drawsnewid ffermio i ddyfodol cynaliadwy, mae RSPB Cymru, Ymddiriedolaeth Genedlaethol Cymru ac Ymddiriedolaethau Natur Cymru yn galw ar Lywodraeth Cymru i fod yn uchelgeisiol o ran ei gynlluniau i fuddsoddi mewn amaethyddiaeth.
Dywedodd Helen Pye, Cyfarwyddwr Cynorthwyol Ymddiriedolaeth Genedlaethol Cymru: “Fel y mae dadansoddiad newydd Maint yr Angen yn ei ddangos, rhaid i fuddsoddiad pellach ganolbwyntio ar gynlluniau cymhelliant sy'n darparu digon o gefnogaeth ar gyfer ffermwyr i ddod â byd natur yn ôl, mynd i'r afael â newid hinsawdd ac adeiladu dyfodol cynaliadwy ar gyfer cynhyrchu bwyd. Rhaid i Lywodraeth Cymru sicrhau bod amaethyddiaeth yn cael ei gefnogi’n iawn er mwyn pontio tuag at fusnesau ffermio mwy gwydn sy’n gyfeillgar i natur.”