Mae Datblygiadau o Arwyddocâd Cenedlaethol (DAC) yn brosiectau seilwaith mawr o bwysigrwydd cenedlaethol sy’n cael eu penderfynu gan Weinidogion Cymru yn hytrach nag awdurdodau cynllunio lleol (lle mae cydsyniad wedi’i ddatganoli gan Lywodraeth y DU). Mae prosiectau DAC yn cynnwys meysydd awyr, rheilffyrdd, ffermydd gwynt a gorsafoedd pŵer – mae rhestr lawn yn y Rheoliadau.
Rheolir y broses DAC gan Benderfyniadau Cynllunio ac Amgylchedd Cymru (PCAC) ar ran Gweinidogion Cymru. Mae manylion llawn yr holl geisiadau am DAC ar gael ar y gofrestr hon a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru.
Mae pedwar prif gam i’r broses DAC:
- Cyn ymgeisio – mae’r ymgeisydd yn cyflwyno hysbysiad o gais arfaethedig i PCAC. Anogir ymgeiswyr yn gryf i ymgysylltu â’r awdurdod cynllunio lleol a chymunedau cyn cyflwyno hysbysiad. Rhaid i’r ymgeisydd gynnal ymgynghoriad cyn ymgeisio ffurfiol chwe wythnos o hyd cyn cyflwyno cais.
- Cais – rhaid i’r ymgeisydd gyflwyno ei gais i PCAC o fewn 12 mis i’r hysbysiad. Yna, cynhelir ymgynghoriad cyhoeddus pum wythnos o hyd gan PCAC.
- Archwiliad – mae arolygydd a benodir gan PCAC yn archwilio’r cais ac yn llunio adroddiad ar gyfer Gweinidogion Cymru, sy’n cynnwys argymhelliad i roi neu wrthod caniatâd cynllunio.
- Penderfyniad – mae gan Weinidogion Cymru 12 wythnos ar ôl derbyn adroddiad yr arolygydd i benderfynu ar y cais DAC. Nid oes rhaid iddynt gytuno ag argymhelliad yr arolygydd.
I gael rhagor o fanylion am bob un o’r pedwar cam uchod, gan gynnwys pryd gallwch chi gymryd rhan yn y broses, edrychwch ar ganllaw Llywodraeth Cymru ar ymgysylltu â’r broses DAC. Mae’r canllaw hefyd yn cynnwys cyngor defnyddiol ar sut i wneud eich sylwadau, a chyngor ar gyfer ysgrifennu sylwadau da.
